MỘT SỐ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC TẠI HUYỆN HÀ QUẢNG SAU 10 NĂM THI HÀNH LUẬT HỢP TÁC XÃ NĂM 2012

       Luật Hợp tác xã năm 2012 được Quốc hội thông qua ngày 20/11/2012, chính thức có hiệu lực từ 01/7/2013 trên cơ sở tiếp thu kinh nghiệm quốc tế và yêu cầu thực tiễn phát triển hợp tác xã ở nước ta, quy định rõ bản chất của tổ chức hợp tác xã (HTX) là “Hợp tác”, hỗ trợ thành viên, góp phần hoàn thiện quan hệ sản xuất, phù hợp với cơ chế thị trường trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế và cạnh tranh ngày càng gay gắt.  Đến nay, sau gần 10 năm triển khai thực hiện, Luật HTX năm 2012 đã có tác động tới phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã (KTTT, HTX) trên nhiều mặt. Nhận thức trong hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân về phát triển KTTT, HTX đã được nâng lên và có nhiều chuyển biến ngày càng tích cực.
 
          Hiện nay tổng số hợp tác xã trên địa bàn huyện có: 45 HTX, với số thành viên là 372 thành viên; số vốn điều lệ 77.196 triệu đồng, số hợp tác xã tăng so với thời điểm 01/7/2013. Trong đó: Số HTX hoạt động hiệu quả hoặc còn khả năng duy trì hoạt động là 40 HTX (Trong đó 9 tháng đầu năm 2021 có 02 HTX thành lập mới) với tổng số vốn điều lệ 71.906 triệu đồng, với số thành viên là 324 thành viên. Bình quân vốn điều lệ/HTX là 300 triệu đồng; bình quân vốn góp của các thành viên tối thiểu là trên 14 triệu đồng; số thành viên góp vốn 100% ; số HTX đã ngừng hoạt động và đang chờ giải thể là 05 HTX (do một số HTX còn nợ thuế hoặc còn nhu cầu đăng ký lại nên chưa thể giải thể); giải thể được 03 HTX là: HTX Dịch vụ trông giữ xe, HTX Hoàng Anh, HTX Vũ thư.
          Trong quá trình phát triển kinh tế xã hội, thành phần kinh tế tập thể với nòng cốt là các HTX có vai trò quan trọng. Hoạt động của HTX phát triển bền vững đã đóng góp cho mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của huyện; UBND huyện đã tổ chức tuyên truyền Luật Hợp tác xã năm 2012 đã đạt được một số kết quả:
          Một là, về lĩnh vực nông nghiệp có 16 HTX, 01 HTX tạm ngừng hoạt động, đang hoạt động 15 HTX chiếm 37,5% số HTX trên địa bàn huyện, với số lượng thành viên là 116 thành viên; Hoạt động chủ yếu là chăn nuôi, trồng rừng, cung ứng các loại giống cây trồng, vật tư nông nghiệp, thức ăn chăn nuôi,chế biến nông sản sản xuất kinh doanh với quy mô nhỏ lẻ.
          Hai là, lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng có 16 HTX, 03 HTX tạm ngừng hoạt động, đang hoạt động là 13 HTX chiếm 32,5% HTX trên địa bàn huyện, với số lượng thành viên là 91 thành viên. Chủ yếu là cung ứng các loại vật liệu xây dựng như gạch, đá,... tham gia đấu thầu thi công các công trình quy mô nhỏ và vừa, hoạt động kinh doanh khá hiệu quả, mức thu nhập tương đối cao.
          Ba là, lĩnh vực Thương mại, dịch vụ có 06 HTX, 01 HTX tạm ngừng hoạt động, đang hoạt động 05 HTX chiếm 12,5% số HTX trên địa bàn huyện, với số lượng thành viên là 35 thành viên. Hoạt động chủ yếu là cung ứng các mặt hàng tổng hợp cho nhân dân. Hoạt động của HTX cơ bản ổn định, phát huy được tiềm năng lợi thế của địa phương, hoạt động có hiệu quả.
          Bốn là, lĩnh vực vận tải có 01 HTX hoạt động chiếm 2,5% số HTX trên địa bàn huyện, số thành viên là 07 thành viên, hoạt động chủ yếu là vận tải hàng hóa, hiệu quả hoạt động chưa cao .
          Năm là, lĩnh vực vệ sinh môi trường có 06 HTX đang hoạt động chiếm 15% số HTX trên địa bàn huyện với số lượng thành viên là 46 thành viên; hoạt động chủ yếu là thu gom rác thải, nạo vét khơi cống thoát nước, mang ý nghĩa xã hội, công ích.
          Kinh tế tập thể, HTX trên địa bàn huyện Hà Quảng giai đoạn năm 2012-2021 đạt được những thuận lợi cụ thể: Các chính sách giảm thuế, giảm lãi suất đối với hộ vay, kết cấu hạ tầng kinh tế xã hội, năng lực sản xuất kinh doanh ngày càng được bổ sung, hoàn thiện; cơ cấu lại sản xuất, thúc đẩy sản xuất hàng hóa phát triển;  người dân càng ngày thay đổi nhận thức, tư duy về kinh tế tập thể,HTX; tiến tới hoàn thành mục tiêu xây dựng nông thôn mới của các địa phương…
          Bên cạnh những thuận lợi thì còn tồn tại một số khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012 cụ thể như: Đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể,HTX còn thiếu về số lượng, trình độ, kinh nghiệm và kỹ năng quản lý kinh tế tập thể còn hạn chế; chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa bố trí được cán bộ chuyên trách quản lý về kinh tế tập thể, chủ yếu là kiêm nhiệm nên việc nắm bắt chủ trương, cơ chế, chính sách, việc hướng dẫn, kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho HTX chưa được kịp thời; chậm tham mưu đề xuất cho huyện về chủ trương, cơ chế, chính sách, giải pháp thúc đẩy kinh tế tập thể cho phù hợp; ban chỉ đạo phát triển Kinh tế tập thể, hợp tác xã của huyện thường xuyên thay đổi thành phần chủ chốt nên hoạt động gặp nhiều khó khăn; về cán bộ quản lý về KTTT: Hiện nay từ huyện đến xã, thị trấn chưa có cán bộ chuyên trách, chỉ là cán bộ kiêm nhiệm làm công tác này; kinh phí hoạt động về quản lý kinh tế tập thể hằng năm đều nằm trong dự toán chi thường xuyên của đơn vị (không có phần dự toán riêng cho đơn vị thường trực Ban chỉ đạo về hoạt động này) nên rất khó cho việc tiến hành các hoạt động hỗ trợ, kiểm tra, hướng dẫn các hợp tác xã hoạt động.
          Nguyên nhân của những khó khăn bao gồm công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, sự quản lý, điều hành của chính quyền có lúc chưa đồng bộ, thiếu kiểm tra, đôn đốc; sự phối hợp trong công tác tuyên truyền, vận động có nơi chưa chặt chẽ; chính sách hỗ trợ và công tác trợ giúp tháo gỡ khó khăn cho HTX chưa kịp thời; chậm tổng kết, phân tích đánh giá để điều chỉnh hoạt động HTX phù hợp với tình hình mới; đội ngũ lãnh đạo, quản lý của các HTX còn nhiều hạn chế về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, nhận thức về HTX kiểu mới còn mờ nhạt; đa số các HTX nông nghiệp chưa thực sự đổi mới về tổ chức, quản lý và hoạt động theo đúng các nguyên tắc và giá trị của HTX nên thiếu động lực để phát triển; chưa có cơ chế ưu đãi hấp dẫn để khuyến khích phát triển các thành phần kinh tế tập thể, nhất là kinh tế HTX.
          Từ thực trạng sau 10 năm thực hiện Luật Hợp tác xã năm2012 của huyện Hà Quảng  là một ví dụ cụ thể để giảng viên trường Chính trị Hoàng Đình Giong truyền tải tới học viên vai trò của kinh tế tập thể, HTX trong các chương trình giảng dạy trung cấp lý luận Chính trị, quản lý nhà nước ngạch Chuyên viên gắn với các chuyên đề về “Quản lý nhà nước về kinh tế ở cơ sở;luật kinh tế” tại nhà trường…từ thực trạng nêu lên những ưu điểm, hạn chế, nguyên nhân cụ thể của hoạt động kinh tế tập thể, HTX trên địa bàn huyện Hà Quảng nói riêng cũng như tỉnh Cao Bằng nói chung. Từ đó định hướng nội dung tuyên truyền cho phù hợp.
          Để phát huy tốt hơn nữa về phát triển kinh tế tập thể trong giai đoạn tiếp theo, Ủy ban nhân dân huyện Hà Quảng đưa ra một số giải pháp cụ thể như sau:
          Một là, tăng cường tập huấn, tuyên truyền Luật Hợp tác xã năm 2012 nhằm thống nhất và nâng cao nhận thức trong toàn bộ hệ thống quản lý nhà nước, nhân dân hiểu về bản chất hợp tác xã và các quy định trong Luật Hợp tác xã năm 2012;
Hai là, đẩy mạnh tổ chức triển khai thực hiện chính sách hỗ trợ, ưu đãi phát triển hợp tác xã theo Chương trình hỗ trợ phát triển hợp tác xã giai đoạn 2015 - 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và giai đoạn tiếp theo;
          Ba là, tăng cường công tác quản lý nhà nước về kinh tế tập thể tiếp tục quan tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ về kinh tế tập thể, kiện toàn bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế tập thể phù hợp với yêu cầu điều kiện thực tế;
          Bốn là, huy động các lực lượng xã hội, các tổ chức đoàn thể và các tổ chức, cá nhân tham gia thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể các đoàn thể xã hội cần có kế hoạch tham gia phát triển kinh tế tập thể, các Sở, ngành, địa phương cần có giải pháp cụ thể nhằm khuyến khích và hỗ trợ các đoàn thể chính trị, xã hội, hiệp hội và hội nghề nghiệp tham gia thúc đẩy thành lập hợp tác xã tập thể;
          Năm là, tiếp tục tháo gỡ những điểm ghẽn hiện nay còn tồn tại về thực hiện cơ chế chính sách, đưa ra  những giải pháp phù hợp với điểm đặc thù địa phương trong quá trình triển khai thực hiện;
          Sáu là, xây dựng mô hình kinh tế tập thể, HTX điển hình tiên tiến phù hợp với điều kiện tự nhiên, đặc thù của huyện;
           Nhìn chung, sau 10 năm nhìn lại thực trạng thi hành luật Hợp tác xã 2012 tại huyện Hà Quảng đã chứng tỏ, phát huy được vai trò quan trọng của kinh tế tập thể, HTX trong phát triển kinh tế địa phương, góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của bà con nông dân góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn. Tuy nhiên, để luật Hợp tác xã 2012 đi vào chiều sâu và phát triển đúng hướng, cần có những giải pháp cụ thể, phù hợp, hành động quyết liệt hơn nữa trong thời gian sắp tới nhất là trong giai đoạn đẩy mạnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới hiện nay, vị trí và vai trò của kinh tế tập thể lại càng được đặt ra quan trọng hơn bao giờ hết./.