Tình hình phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã năm 2021; phương hướng, nhiệm vụ năm 2022
- Thứ năm - 23/12/2021 10:12
- In ra
- Đóng cửa sổ này
I. TÌNH HÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ TẬP THỂ, HỢP TÁC XÃ NĂM 2021
1. Số lượng, quy mô theo từng lĩnh vực
- Ước tính đến tháng 31/12/2021 toàn tỉnh có 386 HTX (tăng 8,1 % so với cùng kỳ năm 2020 (357 HTX) và 01 Liên hiệp HTX;
- Liên minh HTX tỉnh kết nạp mới 19 thành viên (HTX), tăng 90 % so với cùng kỳ năm 2020 nâng số thành viên của Liên minh HTX tỉnh: 171 chiếm 44%; Hỗ trợ, thành lập mới Số thành lập mới: 39 HTX tăng 39 % so với cùng kỳ năm 2020 (28 HTX), trong đó HTX nông nghiệp: 31 HTX, phi nông nghiệp: 8 HTX; Phần lớn các Hợp tác xã đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi mô hình hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012 (305/386 HTX, chiếm 79%) và từng bước hoạt động đúng bản chất, ngày càng quan tâm tới lợi ích của thành viên thông qua việc hỗ trợ kinh tế hộ hoặc việc làm cho thành viên.
1. Số lượng, quy mô theo từng lĩnh vực
- Ước tính đến tháng 31/12/2021 toàn tỉnh có 386 HTX (tăng 8,1 % so với cùng kỳ năm 2020 (357 HTX) và 01 Liên hiệp HTX;
- Liên minh HTX tỉnh kết nạp mới 19 thành viên (HTX), tăng 90 % so với cùng kỳ năm 2020 nâng số thành viên của Liên minh HTX tỉnh: 171 chiếm 44%; Hỗ trợ, thành lập mới Số thành lập mới: 39 HTX tăng 39 % so với cùng kỳ năm 2020 (28 HTX), trong đó HTX nông nghiệp: 31 HTX, phi nông nghiệp: 8 HTX; Phần lớn các Hợp tác xã đã cơ bản hoàn thành việc chuyển đổi mô hình hoạt động theo quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012 (305/386 HTX, chiếm 79%) và từng bước hoạt động đúng bản chất, ngày càng quan tâm tới lợi ích của thành viên thông qua việc hỗ trợ kinh tế hộ hoặc việc làm cho thành viên.
- Tổng vốn hoạt động (vốn điều lệ) ước đến 31/12/2021 của các HTX năm 2021 là 825 tỷ đồng, tăng 10 % so với cùng kỳ năm 2020 (750.202 tỷ đồng); bình quân vốn 2,19 tỷ đồng/01 HTX;
- Do ảnh hưởng của Đại dịch Covid-19, Doanh thu bình quân năm 2021 là 1,095 tỷ đồng/HTX, bằng 73 % so với kế hoạch năm 2021 (1.500 tỷ đồng); bằng 78 % so với cùng kỳ năm 2020 (1.400 tỷ đồng). Thu nhập bình quân của lao động thường xuyên trong HTX giảm so với cùng kỳ năm 2020.
Thu hút số thành viên HTX ước đến hết năm 2021 là 3.420 người, tăng 6,8 % so với cùng kỳ 2020 (3.202 người); Số lao động thường xuyên trong HTX ước đến 31/12/2021: 2.800 người; Trình độ cán bộ quản lý HTX: 1089, trong đó Cán bộ có trình độ Đại học, Cao đẳng: 92 người. Số cán bộ quản lý HTX đã qua đào tại đạt trình độ sơ cấp, trung cấp: 169 người.
- Trong 386 HTX: Lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng: 108 HTX, chiếm 28.6%; công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: 72 HTX, chiếm 19.5%; dịch vụ vệ sinh môi trường: 18 HTX, chiếm 4.9%; giao thông vận tải: 16 HTX, chiếm 4.6%; nông, lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp: 127 HTX, chiếm 30%; thương mại, dịch vụ: 45 HTX, chiếm 12.4%.
Lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng: Toàn tỉnh có 108 HTX
Các HTX hoạt động trong lĩnh vực này hoạt động hiệu quả, phát triển hầu hết ở các huyện, thành phố trong tỉnh, đóng góp phần lớn về việc cung ứng các loại vật liệu xây dựng như: gạch, đá, cát, sỏi... Điển hình: HTX Vạn Phúc, huyện Hoà An; HTX Hợp Nguyên, huyện Bảo Lạc; HTX Trường Thịnh, huyện Nguyên Bình; HTX sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng Quang Long, huyện Hạ Lang, HTX Hoàng Dương, huyện Trùng Khánh; HTX Thắng Lợi huyện Hà Quảng,
Lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: Hiện có 72 HTX
Hoạt động của các HTX tập trung chủ yếu vào các ngành nghề như: cơ khí và sửa chữa, chế biến gỗ, sản xuất gạch không nung, đan lát, miến dong, lạp sườn, thịt hun khói, khẩu sli ...HTX cơ khí cao cấp Giang Nam, HTX cơ khí ôtô Thanh Hải, HTX chế biến gỗ Sông Hiến, HTX Ngôi Sao sáng, HTX Thành Đạt thành phố Cao Bằng...
- Lĩnh vực nông, lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp: Có 127 HTX
Trong 6 tháng đầu năm 2021, cùng với điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã, nhất là Đại dịch Covid- 19, bệnh dịch tả lợn Châu Phi, Viêm da U nổi cục ở gia súc,… nhưng với tinh thần cố gắng, khắc phục khó khăn, với sự quan tâm của chính quyền địa phương các Hợp tác xã nông nghiệp vẫn duy trì sản xuất kinh doanh, mở rộng ngành nghề, giải quyết công ăn việc làm cho nông dân, đời sống người lao động trong các hợp tác xã nông nghiệp được cải thiện. Một số HTX hoạt động hiệu quả, ứng dụng mô hình nông nghiệp thông minh vào sản xuất như: HTX Trường Anh, Tp Cao Bằng, HTX Lộc Rừng, TP Cao Bằng; HTX Thành Công, huyện Trùng Khánh, ….
- Lĩnh vực thương mại, dịch vụ: Có 45 HTX
Các hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ vẫn duy trì hoạt động sản xuất tương đối ổn định cung ứng và luân chuyển hàng hóa ra thị trường đáp ứng người dân.
- Lĩnh vực dịch vụ vệ sinh môi trường và lĩnh vực khác: 18 HTX
Các HTX được thành lập hoạt động phục vụ công ích xã hội như: thu gom, xử lý rác thải; nạo vét khơi thông cống thoát nước; lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng đô thị; quản lý, trồng mới, chăm sóc cây xanh. Điển hình như: HTX Đề Thám, thành phố Cao Bằng; HTX vệ sinh môi trường, nước sạch, huyện Hà Quảng; HTX vệ sinh môi trường, huyện Nguyên Bình; HTX đô thị và môi trường, huyện Quảng Uyên... đã góp phần tích cực trong công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn dân cư và ngày càng phát huy tác dụng, hoạt động mang ý nghĩa xã hội - công ích thiết thực.
- Lĩnh vực vận tải: Có 16 HTX
Số HTX hoạt động trong lĩnh vực này còn ít so với tiềm năng của địa phương các HTX vận tải đã chú trọng đầu tư nâng cấp phương tiện vận tải, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách; năng động, chủ động khai thác luồng, tuyến vận tải đường dài, dịch vụ vận tải kết hợp với du lịch, vận tải hàng hoá, hành khách, dịch vụ phụ tùng và sửa chữa ô tô,...như HTX vận tải ô tô số 1; HTX cổ phần Hợp Thành, thành phố Cao Bằng....
2. Công tác tuyên truyền phát triển HTX và Thành viên
- Liên minh Hợp tác xã tỉnh đã chủ động phối hợp với sở, ban, ngành liên quan, Đài truyền thanh - truyền hình, Báo Cao Bằng thường xuyên tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã cụ thể như: Tuyên truyền về Luật Hợp tác xã năm 2012; Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 22/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường công tác triển khai thi hành Luật HTX; Kết luận số 70-KL/TW ngày 09/3/2020 của Bộ Chính trị về về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể bằng nhiều hình thức như báo, đài phát thanh, truyền hình và trên trang thông tin điện tử Liên minh Hợp tác xã tỉnh, cụ thể: Tin, phóng sự ngắn:06; Viết, đăng tải 30 tin bài trên trang thông tin điện tử của Liên minh Hợp tác xã tỉnh; Phối hợp đăng tin, bài trên báo Cao Bằng, Thời báo kinh doanh của Liên minh HTX Việt Nam; 03 tin được đăng trên bản tin Thông báo nội bộ - Tài liệu phục vụ sinh hoạt chi bộ, Ban tuyên giáo Tỉnh Ủy Cao Bằng;02 Chuyên đề phục vụ Hội nghị BCV.
- Tổ chức thành công 02 hội nghị tập huấn, tuyên truyền chính sách, pháp luật của Nhà nước về KTTT, HTX đến cấp xã, huyện với 130 lượt người tham dự.
- Tham gia Ban thực thi dự án CSSP rà soát và thu thập thông tin đánh giá các nhóm sở thích/hộ gia đình tại các xã vùng dự án của 03 huyện Thạch An, Nguyên Bình, Hà Quảng: tuyên truyền tại 14 cuộc Hội thảo, hội nghị tuyên truyền tại các xã vùng dự án với hơn 130 lượt người tham gia; Phối hợp với Hội nông dân tỉnh Tuyên truyền, tư vấn cho 41 cán bộ, thành viên nhóm sở thích/hộ gia đình tại 03 lớp tập huấn cấp tỉnh do Hội Nông dân tỉnh tổ chức; Hỗ trợ thủ tục, hồ sơ thành lập HTX cho 8 nhóm đồng sở thích CIG phát triển điểm thành HTX.
- Tham mưu cho lãnh đạo xây dựng Báo cáo Tổng kết 10 năm thi hành Luật HTX 2012; Báo cáo Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể;
3. Công tác tư vấn, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên
- Thường xuyên kiểm tra, nắm tình hình hoạt động các HTX thành viên; tư vấn, hướng dẫn các HTX chấp hành đúng các quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; tư vấn, giúp đỡ các HTX quan hệ, tiếp cận với các cơ quan, tổ chức giải quyết kịp thời những vấn đề vướng mắc liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp.Trong 6 tháng đầu năm không có đơn thư khiếu nại tố cáo.
- Xây dựng Dự thảo Đề án phát triển kinh tế tập thể HTX giai đoạn 2021-2025; Xây dựng Kế hoạch thực hiện phát triển Hợp tác xã trong vùng dự án phát triển cây Dẻ Trùng Khánh giai đoạn 2021- 2025; Xây dựng kế hoạch Hoạt động, phát triển cây Lê tại các huyện Thạch An, Nguyên Bình, Hòa An giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến năm 2030; Hỗ trợ các HTX tiêu thụ sản phẩm:Hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm bí xanh thơm, sản phẩm chanh leo HTX Vân An tại huyện Thạch An; Sản phẩm trứng gà của HTX Nông nghiệp Bảo Hưng tại huyện Hà Quảng; hỗ trợ tiêu thụ Cá trắm nuôi của tổ hợp tác.
- Đăng ký dự án theo Nghị quyết 20/2019NQ-HĐND ngày 12/7/2019 về việc ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Cao Bằng: Hỗ trợ tư vấn cho 01 HTX (HTX Ba Sạch- TP Cao Bằng) vay 120.000.000đ theo kênh nguồn vốn Hỗ trợ tạo việc làm của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam; Tư vấn đăng ký thành công cho 01 dự án tại huyện Bảo Lạc (Dự án trồng dâu nuôi tằm của HTX 686) với số tiền dự kiến hỗ trợ 1 tỷ đồng theo Nghị quyết 20/2019/NQ-HĐND; Tư vấn giúp các HTX xây dựng và tổ chức thực hiện dự án đầu tư, tiếp cận các tổ chức tín dụng tìm nguồn vốn đầu tư; nghiên cứu xây dựng đề án “quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh” theo Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2021 v/v thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; Tư vấn kết nối được 02 HTX tiếp cận với nguồn Trung tâm khuyến công tỉnh Cao Bằng về hỗ trợ máy móc thiết bị: HTX Yên Công, HTX Chế biến gỗ Sông Hiến.
- Tham mưu cho Lãnh đạo Thường trực thực hiện Chương trình phối hợp với Ban điều phối kinh doanh cho nông hộ tỉnh: Xây dựng kế hoạch hành động phát triển và quản lý HTX tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2021-2025; Tổ chức 02 lớp tập huấn bồi dưỡng tập huấn cán bộ Lãnh đạo quản lý, thành viên HTX nhóm sở thích/hộ gia đình với các nội dung cơ bản quản lý và vận hành HTX, tiếp cận vốn và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX với 70 học viên tham gia; Phối hợp với Sở Lao động Thương binh và xã hội tổ chức 01 Hội nghị tuyên truyền pháp luật lao động với 48 lượt người tham gia; Tổ chức 14 cuộc Hội thảo, hội nghị tuyên truyền tại các xã vùng dự án hơn 130 lượt người tham gia; Tổ chức 01 cuộc hội thảo góp ý Kế hoạch và nhân rộng mô hình nhóm CIG/THT thành hợp tác xã có 35 đại biểu tham dự.
4. Công tác Quỹ hỗ trợ Liên minh HTX tỉnh:
Triển khai để các HTX tiếp cận vay vốn dự án từ quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm, hướng dẫn sử dụng vốn vay đúng mục đích, có hiệu quả, trả đúng kỳ hạn để tiếp tục đầu tư cho dự án khác.
Trong năm 2021, tư vấn, hỗ trợ 9 HTX tiếp cận nguồn vốn của quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh và nguồn quỹ hỗ trợ giải quyết việc làm. Các hợp tác xã sau khi vay vốn đều sử dụng đúng mục đích, cải thiện đáng kể hiệu quả sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho người lao động.
II. ĐÁNH GIÁ CHUNG
1. Kết quả đạt được
- Mặc dù trong điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, thách thức, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của HTX.
Nhưng các HTX đã cố gắng khắc phục khó khăn để duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh như: mở rộng thêm ngành nghề, phát triển kinh doanh tổng hợp; nâng cao năng lực cán bộ HTX; tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật, đổi mới trang thiết bị; vận động kết nạp thành viên, huy động vốn góp của thành viên; tổ chức lại hoạt động HTX theo Luật HTX 2012.
- Nhiều HTX đã giải quyết tốt nhu cầu, lợi ích chính đáng của thành viên và người lao động trong HTX như: đóng bảo hiểm xã hội, trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho người lao động; thực hiện tốt công tác an toàn vệ sinh lao động - Phòng chống cháy nổ theo quy định của Nhà nước; thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, nộp ngân sách đầy đủ.
- Nhìn chung kinh tế tập thể, HTX có chiều hướng phát triển đảm bảo duy trì hoạt động ổn định, nhiều HTX mới được thành lập đặc biệt là các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp, tạo thêm được việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động.
2. Tồn tại
- Tốc độ tăng trưởng của HTX còn chậm; hiệu quả kinh doanh thấp, phát triển chưa bền vững; số HTX tạm ngừng hoạt động còn nhiều; sản phẩm hàng hóa HTX chưa nhiều, chưa đa dạng, chưa có sức cạnh tranh; năng lực tài chính HTX còn hạn chế không đủ khả năng thực hiện mở rộng sản xuất, kinh doanh; một số HTX còn lúng túng trong việc định hướng phát triển, xây dựng kế hoạch, phương án sản xuất kinh doanh ổn định lâu dài; chưa chủ động quan tâm đến việc tổ chức lại hoạt động HTX theo Luật HTX năm 2012;
* Nguyên nhân:
- Nguyên nhân chủ quan: Bản thân một số HTX chưa thật sự năng động, sáng tạo, chủ động liên kết, hợp tác trong cơ chế thị trường để phát triển; Quy mô sản xuất, kinh doanh của HTX còn nhỏ, manh mún; cơ sở vật chất nghèo nàn, trang thiết bị, máy móc công nghệ lạc hậu, chắp vá; cán bộ quản lý HTX tại nhiều đơn vị trình độ năng lực hạn chế, thiếu tính chuyên nghiệp; Nhiều HTX chưa thật sự phấn đấu vươn lên còn có tư tưởng trông chờ vào cơ chế chính sách hỗ trợ của nhà nước; Nhận thức của một số cán bộ quản lý HTX còn hạn chế.
- Nguyên nhân khách quan: Ảnh hưởng của dịch Covid 19 lan rộng dẫn tới khủng hoảng kinh tế toàn cầu, làm cho kinh tế phát triển chậm, mức tiêu thụ hàng hóa giảm ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng doanh thu của các hợp tác xã; Triển khai thực hiện cơ chế chính sách khuyến khích phát triển HTX chưa đồng bộ, chưa sát thực với điều kiện địa phương; Công tác tuyên truyền, vận động về phát triển kinh tế tập thể theo mô hình mới chưa được sâu rộng; cán bộ chuyên trách kinh tế tập thể các huyện, thành phố chủ yếu là kiêm nhiệm; một số bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhân dân, thành viên và người lao động trong HTX chưa nhận thức đúng và đầy đủ về vị trí, vai trò của kinh tế tập thể.
III. PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ NĂM 2022.
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết của tỉnh về kinh tế tập thể đến cán bộ, đảng viên và mọi tầng lớp nhân dân về bản chất, khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của hợp tác xã trong điều kiện mới;
2. Nâng cao chất lượng tin bài, thông tin trên website của tỉnh, của cơ quan. phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí lớn ở trung ương và địa phương để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thúc đẩy, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong hợp tác xã. Xây dựng nội dung và phương pháp đào tạo, tuyên truyền phù hợp cho từng đối tượng để việc tuyên truyền thiết thực và hiệu quả, với nhiều hình thức đa dạng, phong phú.
3. Hướng dẫn tổ chức, củng cố lại hoạt động của các hợp tác xã theo đúng quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012. Hướng dẫn xử lý đối với các trường hợp hợp tác xã không đăng ký và tổ chức lại hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012; giải thể các hợp tác xã không hoạt động nhưng vướng mắc về công nợ, vốn góp, không để các hợp tác xã tồn tại hình thức và các hợp tác xã hoạt động không đúng bản chất để lành mạnh hóa khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã.
4. Phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bảo vệ quyền và lợi ích của thành viên trong hợp tác xã; vận động thành viên hợp tác xã góp vốn và nâng mức vốn góp; vận động hợp tác xã thu hút thêm thành viên mới; quan tâm phát triển cả hợp tác xã nông nghiệp gắn với chương trình OCOP và Đề án phát triển nông nghiệp thông minh của tỉnh; tháo gỡ rào cản, quy định nhằm nâng cao khả năng huy động và tiếp cận nguồn lực cho các hợp tác xã.
5. Nâng cao năng lực quản trị HTX theo hướng công khai, minh bạch thông qua các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước: bồi dưỡng, đào tạo, tập huấn cán bộ quản lý, thành viên HTX; Tuyên truyền, hỗ trợ các HTX tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX và các nguồn tín dụng khác. Đẩy mạnh công tác hỗ trợ để nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm địa phương, nhất là sản phẩm OCOP. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ 4.0 trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm,...
6. Tranh thủ sự giúp đỡ của Trung ương, địa phương và các nguồn lực hỗ trợ HTX trong nước và quốc tế tham gia thúc đẩy phát triển KTTT./.
- Trong 386 HTX: Lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng: 108 HTX, chiếm 28.6%; công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: 72 HTX, chiếm 19.5%; dịch vụ vệ sinh môi trường: 18 HTX, chiếm 4.9%; giao thông vận tải: 16 HTX, chiếm 4.6%; nông, lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp: 127 HTX, chiếm 30%; thương mại, dịch vụ: 45 HTX, chiếm 12.4%.
Lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng: Toàn tỉnh có 108 HTX
Các HTX hoạt động trong lĩnh vực này hoạt động hiệu quả, phát triển hầu hết ở các huyện, thành phố trong tỉnh, đóng góp phần lớn về việc cung ứng các loại vật liệu xây dựng như: gạch, đá, cát, sỏi... Điển hình: HTX Vạn Phúc, huyện Hoà An; HTX Hợp Nguyên, huyện Bảo Lạc; HTX Trường Thịnh, huyện Nguyên Bình; HTX sản xuất vật liệu xây dựng và xây dựng Quang Long, huyện Hạ Lang, HTX Hoàng Dương, huyện Trùng Khánh; HTX Thắng Lợi huyện Hà Quảng,
Lĩnh vực công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp: Hiện có 72 HTX
Hoạt động của các HTX tập trung chủ yếu vào các ngành nghề như: cơ khí và sửa chữa, chế biến gỗ, sản xuất gạch không nung, đan lát, miến dong, lạp sườn, thịt hun khói, khẩu sli ...HTX cơ khí cao cấp Giang Nam, HTX cơ khí ôtô Thanh Hải, HTX chế biến gỗ Sông Hiến, HTX Ngôi Sao sáng, HTX Thành Đạt thành phố Cao Bằng...
- Lĩnh vực nông, lâm nghiệp và dịch vụ nông nghiệp: Có 127 HTX
Trong 6 tháng đầu năm 2021, cùng với điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh của các hợp tác xã, nhất là Đại dịch Covid- 19, bệnh dịch tả lợn Châu Phi, Viêm da U nổi cục ở gia súc,… nhưng với tinh thần cố gắng, khắc phục khó khăn, với sự quan tâm của chính quyền địa phương các Hợp tác xã nông nghiệp vẫn duy trì sản xuất kinh doanh, mở rộng ngành nghề, giải quyết công ăn việc làm cho nông dân, đời sống người lao động trong các hợp tác xã nông nghiệp được cải thiện. Một số HTX hoạt động hiệu quả, ứng dụng mô hình nông nghiệp thông minh vào sản xuất như: HTX Trường Anh, Tp Cao Bằng, HTX Lộc Rừng, TP Cao Bằng; HTX Thành Công, huyện Trùng Khánh, ….
- Lĩnh vực thương mại, dịch vụ: Có 45 HTX
Các hoạt động kinh doanh trong lĩnh vực thương mại, dịch vụ vẫn duy trì hoạt động sản xuất tương đối ổn định cung ứng và luân chuyển hàng hóa ra thị trường đáp ứng người dân.
- Lĩnh vực dịch vụ vệ sinh môi trường và lĩnh vực khác: 18 HTX
Các HTX được thành lập hoạt động phục vụ công ích xã hội như: thu gom, xử lý rác thải; nạo vét khơi thông cống thoát nước; lắp đặt hệ thống điện chiếu sáng đô thị; quản lý, trồng mới, chăm sóc cây xanh. Điển hình như: HTX Đề Thám, thành phố Cao Bằng; HTX vệ sinh môi trường, nước sạch, huyện Hà Quảng; HTX vệ sinh môi trường, huyện Nguyên Bình; HTX đô thị và môi trường, huyện Quảng Uyên... đã góp phần tích cực trong công tác bảo vệ môi trường trên địa bàn dân cư và ngày càng phát huy tác dụng, hoạt động mang ý nghĩa xã hội - công ích thiết thực.
- Lĩnh vực vận tải: Có 16 HTX
Số HTX hoạt động trong lĩnh vực này còn ít so với tiềm năng của địa phương các HTX vận tải đã chú trọng đầu tư nâng cấp phương tiện vận tải, nâng cao chất lượng phục vụ hành khách; năng động, chủ động khai thác luồng, tuyến vận tải đường dài, dịch vụ vận tải kết hợp với du lịch, vận tải hàng hoá, hành khách, dịch vụ phụ tùng và sửa chữa ô tô,...như HTX vận tải ô tô số 1; HTX cổ phần Hợp Thành, thành phố Cao Bằng....
2. Công tác tuyên truyền phát triển HTX và Thành viên
- Liên minh Hợp tác xã tỉnh đã chủ động phối hợp với sở, ban, ngành liên quan, Đài truyền thanh - truyền hình, Báo Cao Bằng thường xuyên tuyên truyền các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã cụ thể như: Tuyên truyền về Luật Hợp tác xã năm 2012; Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 22/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục tăng cường công tác triển khai thi hành Luật HTX; Kết luận số 70-KL/TW ngày 09/3/2020 của Bộ Chính trị về về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể bằng nhiều hình thức như báo, đài phát thanh, truyền hình và trên trang thông tin điện tử Liên minh Hợp tác xã tỉnh, cụ thể: Tin, phóng sự ngắn:06; Viết, đăng tải 30 tin bài trên trang thông tin điện tử của Liên minh Hợp tác xã tỉnh; Phối hợp đăng tin, bài trên báo Cao Bằng, Thời báo kinh doanh của Liên minh HTX Việt Nam; 03 tin được đăng trên bản tin Thông báo nội bộ - Tài liệu phục vụ sinh hoạt chi bộ, Ban tuyên giáo Tỉnh Ủy Cao Bằng;02 Chuyên đề phục vụ Hội nghị BCV.
- Tổ chức thành công 02 hội nghị tập huấn, tuyên truyền chính sách, pháp luật của Nhà nước về KTTT, HTX đến cấp xã, huyện với 130 lượt người tham dự.
- Tham gia Ban thực thi dự án CSSP rà soát và thu thập thông tin đánh giá các nhóm sở thích/hộ gia đình tại các xã vùng dự án của 03 huyện Thạch An, Nguyên Bình, Hà Quảng: tuyên truyền tại 14 cuộc Hội thảo, hội nghị tuyên truyền tại các xã vùng dự án với hơn 130 lượt người tham gia; Phối hợp với Hội nông dân tỉnh Tuyên truyền, tư vấn cho 41 cán bộ, thành viên nhóm sở thích/hộ gia đình tại 03 lớp tập huấn cấp tỉnh do Hội Nông dân tỉnh tổ chức; Hỗ trợ thủ tục, hồ sơ thành lập HTX cho 8 nhóm đồng sở thích CIG phát triển điểm thành HTX.
- Tham mưu cho lãnh đạo xây dựng Báo cáo Tổng kết 10 năm thi hành Luật HTX 2012; Báo cáo Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW, ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ năm, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể;
3. Công tác tư vấn, đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của thành viên
- Thường xuyên kiểm tra, nắm tình hình hoạt động các HTX thành viên; tư vấn, hướng dẫn các HTX chấp hành đúng các quy định pháp luật trong hoạt động sản xuất, kinh doanh; tư vấn, giúp đỡ các HTX quan hệ, tiếp cận với các cơ quan, tổ chức giải quyết kịp thời những vấn đề vướng mắc liên quan đến quyền và lợi ích hợp pháp.Trong 6 tháng đầu năm không có đơn thư khiếu nại tố cáo.
- Xây dựng Dự thảo Đề án phát triển kinh tế tập thể HTX giai đoạn 2021-2025; Xây dựng Kế hoạch thực hiện phát triển Hợp tác xã trong vùng dự án phát triển cây Dẻ Trùng Khánh giai đoạn 2021- 2025; Xây dựng kế hoạch Hoạt động, phát triển cây Lê tại các huyện Thạch An, Nguyên Bình, Hòa An giai đoạn 2021- 2025, định hướng đến năm 2030; Hỗ trợ các HTX tiêu thụ sản phẩm:Hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm bí xanh thơm, sản phẩm chanh leo HTX Vân An tại huyện Thạch An; Sản phẩm trứng gà của HTX Nông nghiệp Bảo Hưng tại huyện Hà Quảng; hỗ trợ tiêu thụ Cá trắm nuôi của tổ hợp tác.
- Đăng ký dự án theo Nghị quyết 20/2019NQ-HĐND ngày 12/7/2019 về việc ban hành chính sách đặc thù hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn tỉnh Cao Bằng: Hỗ trợ tư vấn cho 01 HTX (HTX Ba Sạch- TP Cao Bằng) vay 120.000.000đ theo kênh nguồn vốn Hỗ trợ tạo việc làm của Liên minh Hợp tác xã Việt Nam; Tư vấn đăng ký thành công cho 01 dự án tại huyện Bảo Lạc (Dự án trồng dâu nuôi tằm của HTX 686) với số tiền dự kiến hỗ trợ 1 tỷ đồng theo Nghị quyết 20/2019/NQ-HĐND; Tư vấn giúp các HTX xây dựng và tổ chức thực hiện dự án đầu tư, tiếp cận các tổ chức tín dụng tìm nguồn vốn đầu tư; nghiên cứu xây dựng đề án “quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh” theo Nghị định số 45/2021/NĐ-CP ngày 31 tháng 3 năm 2021 v/v thành lập, tổ chức và hoạt động của Quỹ hỗ trợ phát triển hợp tác xã; Tư vấn kết nối được 02 HTX tiếp cận với nguồn Trung tâm khuyến công tỉnh Cao Bằng về hỗ trợ máy móc thiết bị: HTX Yên Công, HTX Chế biến gỗ Sông Hiến.
- Tham mưu cho Lãnh đạo Thường trực thực hiện Chương trình phối hợp với Ban điều phối kinh doanh cho nông hộ tỉnh: Xây dựng kế hoạch hành động phát triển và quản lý HTX tỉnh Cao Bằng giai đoạn 2021-2025; Tổ chức 02 lớp tập huấn bồi dưỡng tập huấn cán bộ Lãnh đạo quản lý, thành viên HTX nhóm sở thích/hộ gia đình với các nội dung cơ bản quản lý và vận hành HTX, tiếp cận vốn và Quỹ hỗ trợ phát triển HTX với 70 học viên tham gia; Phối hợp với Sở Lao động Thương binh và xã hội tổ chức 01 Hội nghị tuyên truyền pháp luật lao động với 48 lượt người tham gia; Tổ chức 14 cuộc Hội thảo, hội nghị tuyên truyền tại các xã vùng dự án hơn 130 lượt người tham gia; Tổ chức 01 cuộc hội thảo góp ý Kế hoạch và nhân rộng mô hình nhóm CIG/THT thành hợp tác xã có 35 đại biểu tham dự.
4. Công tác Quỹ hỗ trợ Liên minh HTX tỉnh:
Triển khai để các HTX tiếp cận vay vốn dự án từ quỹ quốc gia hỗ trợ việc làm, hướng dẫn sử dụng vốn vay đúng mục đích, có hiệu quả, trả đúng kỳ hạn để tiếp tục đầu tư cho dự án khác.
Trong năm 2021, tư vấn, hỗ trợ 9 HTX tiếp cận nguồn vốn của quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh và nguồn quỹ hỗ trợ giải quyết việc làm. Các hợp tác xã sau khi vay vốn đều sử dụng đúng mục đích, cải thiện đáng kể hiệu quả sản xuất kinh doanh, giải quyết việc làm và tăng thu nhập cho người lao động.
II. ĐÁNH GIÁ CHUNG
1. Kết quả đạt được
- Mặc dù trong điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, thách thức, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh của HTX.
Nhưng các HTX đã cố gắng khắc phục khó khăn để duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh như: mở rộng thêm ngành nghề, phát triển kinh doanh tổng hợp; nâng cao năng lực cán bộ HTX; tăng cường cơ sở vật chất, kỹ thuật, đổi mới trang thiết bị; vận động kết nạp thành viên, huy động vốn góp của thành viên; tổ chức lại hoạt động HTX theo Luật HTX 2012.
- Nhiều HTX đã giải quyết tốt nhu cầu, lợi ích chính đáng của thành viên và người lao động trong HTX như: đóng bảo hiểm xã hội, trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho người lao động; thực hiện tốt công tác an toàn vệ sinh lao động - Phòng chống cháy nổ theo quy định của Nhà nước; thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường, nộp ngân sách đầy đủ.
- Nhìn chung kinh tế tập thể, HTX có chiều hướng phát triển đảm bảo duy trì hoạt động ổn định, nhiều HTX mới được thành lập đặc biệt là các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp, tạo thêm được việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động.
2. Tồn tại
- Tốc độ tăng trưởng của HTX còn chậm; hiệu quả kinh doanh thấp, phát triển chưa bền vững; số HTX tạm ngừng hoạt động còn nhiều; sản phẩm hàng hóa HTX chưa nhiều, chưa đa dạng, chưa có sức cạnh tranh; năng lực tài chính HTX còn hạn chế không đủ khả năng thực hiện mở rộng sản xuất, kinh doanh; một số HTX còn lúng túng trong việc định hướng phát triển, xây dựng kế hoạch, phương án sản xuất kinh doanh ổn định lâu dài; chưa chủ động quan tâm đến việc tổ chức lại hoạt động HTX theo Luật HTX năm 2012;
* Nguyên nhân:
- Nguyên nhân chủ quan: Bản thân một số HTX chưa thật sự năng động, sáng tạo, chủ động liên kết, hợp tác trong cơ chế thị trường để phát triển; Quy mô sản xuất, kinh doanh của HTX còn nhỏ, manh mún; cơ sở vật chất nghèo nàn, trang thiết bị, máy móc công nghệ lạc hậu, chắp vá; cán bộ quản lý HTX tại nhiều đơn vị trình độ năng lực hạn chế, thiếu tính chuyên nghiệp; Nhiều HTX chưa thật sự phấn đấu vươn lên còn có tư tưởng trông chờ vào cơ chế chính sách hỗ trợ của nhà nước; Nhận thức của một số cán bộ quản lý HTX còn hạn chế.
- Nguyên nhân khách quan: Ảnh hưởng của dịch Covid 19 lan rộng dẫn tới khủng hoảng kinh tế toàn cầu, làm cho kinh tế phát triển chậm, mức tiêu thụ hàng hóa giảm ảnh hưởng nghiêm trọng tới năng doanh thu của các hợp tác xã; Triển khai thực hiện cơ chế chính sách khuyến khích phát triển HTX chưa đồng bộ, chưa sát thực với điều kiện địa phương; Công tác tuyên truyền, vận động về phát triển kinh tế tập thể theo mô hình mới chưa được sâu rộng; cán bộ chuyên trách kinh tế tập thể các huyện, thành phố chủ yếu là kiêm nhiệm; một số bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhân dân, thành viên và người lao động trong HTX chưa nhận thức đúng và đầy đủ về vị trí, vai trò của kinh tế tập thể.
III. PHƯƠNG HƯỚNG, NHIỆM VỤ NĂM 2022.
1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, Nghị quyết của tỉnh về kinh tế tập thể đến cán bộ, đảng viên và mọi tầng lớp nhân dân về bản chất, khẳng định vị trí, vai trò và tầm quan trọng của hợp tác xã trong điều kiện mới;
2. Nâng cao chất lượng tin bài, thông tin trên website của tỉnh, của cơ quan. phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí lớn ở trung ương và địa phương để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, thúc đẩy, lan tỏa tinh thần khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong hợp tác xã. Xây dựng nội dung và phương pháp đào tạo, tuyên truyền phù hợp cho từng đối tượng để việc tuyên truyền thiết thực và hiệu quả, với nhiều hình thức đa dạng, phong phú.
3. Hướng dẫn tổ chức, củng cố lại hoạt động của các hợp tác xã theo đúng quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012. Hướng dẫn xử lý đối với các trường hợp hợp tác xã không đăng ký và tổ chức lại hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012; giải thể các hợp tác xã không hoạt động nhưng vướng mắc về công nợ, vốn góp, không để các hợp tác xã tồn tại hình thức và các hợp tác xã hoạt động không đúng bản chất để lành mạnh hóa khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã.
4. Phát huy vai trò tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bảo vệ quyền và lợi ích của thành viên trong hợp tác xã; vận động thành viên hợp tác xã góp vốn và nâng mức vốn góp; vận động hợp tác xã thu hút thêm thành viên mới; quan tâm phát triển cả hợp tác xã nông nghiệp gắn với chương trình OCOP và Đề án phát triển nông nghiệp thông minh của tỉnh; tháo gỡ rào cản, quy định nhằm nâng cao khả năng huy động và tiếp cận nguồn lực cho các hợp tác xã.
5. Nâng cao năng lực quản trị HTX theo hướng công khai, minh bạch thông qua các chính sách ưu đãi, hỗ trợ của Nhà nước: bồi dưỡng, đào tạo, tập huấn cán bộ quản lý, thành viên HTX; Tuyên truyền, hỗ trợ các HTX tiếp cận nguồn vốn từ Quỹ hỗ trợ phát triển HTX và các nguồn tín dụng khác. Đẩy mạnh công tác hỗ trợ để nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại, từ đó nâng cao giá trị sản phẩm địa phương, nhất là sản phẩm OCOP. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ 4.0 trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm,...
6. Tranh thủ sự giúp đỡ của Trung ương, địa phương và các nguồn lực hỗ trợ HTX trong nước và quốc tế tham gia thúc đẩy phát triển KTTT./.